
عصب کشی دندان یکی از مهمترین روشهای درمانی در دندانپزشکی است که به حفظ دندانهای آسیبدیده کمک میکند. زمانی که عفونت یا التهاب به پالپ (بافت نرم داخل دندان) میرسد، درد شدید، حساسیت و حتی آبسه دندانی ممکن است ایجاد شود. در چنین شرایطی، عصب کشی میتواند با حذف بافت عفونی و ترمیم ساختار دندان، از کشیده شدن آن جلوگیری کند.
دلایل متعددی برای نیاز به عصب کشی وجود دارد که از جمله آنها میتوان به پوسیدگی عمیق، شکستگی دندان، ضربه یا ترکهای ریز در مینای دندان اشاره کرد. در صورت عدم درمان بهموقع، عفونت ممکن است به استخوان فک گسترش یافته و مشکلات جدیتری را به دنبال داشته باشد.
با انجام عصب کشی، بیمار میتواند بدون احساس درد از دندان خود استفاده کند، در حالی که عملکرد و ظاهر طبیعی دندان نیز حفظ میشود. این روش نهتنها موجب افزایش طول عمر دندان میشود، بلکه هزینههای مرتبط با جایگزینی دندان از دسترفته را نیز کاهش میدهد. رعایت بهداشت دهان و دندان پس از درمان میتواند به ماندگاری طولانیمدت نتیجه عصب کشی کمک کند.
عصب کشی دندان چگونه انجام میشود؟
عصب کشی دندان یک روش تخصصی در دندانپزشکی است که به منظور درمان دندانهایی که دچار التهاب یا عفونت در ناحیه پالپ (عصب) شدهاند، انجام میشود. این فرایند چندین مرحله دارد و با دقت و مهارت بالا توسط دندانپزشک انجام میشود تا دندان حفظ شود و عملکرد طبیعی خود را حفظ کند. در ادامه، مراحل اصلی عصب کشی دندان را بررسی میکنیم.

بیحسی موضعی
اولین مرحله در عصب کشی، اعمال بیحسی موضعی است. دندانپزشک از داروی بیحسی تزریقی استفاده میکند تا ناحیه موردنظر را کاملاً بیحس کند و بیمار در طول درمان هیچ دردی احساس نکند. این کار برای افزایش راحتی بیمار و کاهش اضطراب او ضروری است. در برخی موارد، بهویژه برای بیماران با اضطراب بالا، ممکن است از آرامبخشهای سبک نیز استفاده شود.
همچنین اگر فردی بخواهد کمترین درد را در هنگام عصب کشی احساس کند، میتواند از خدمات دندانپزشکی بدون درد غرب تهران استفاده کنند.
سوراخ کردن دندان
پس از اطمینان از تأثیر بیحسی، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، یک سوراخ کوچک روی تاج دندان ایجاد میکند. این حفره به دندانپزشک اجازه میدهد تا به پالپ داخلی و کانالهای ریشه دسترسی پیدا کند. محل ایجاد این سوراخ معمولاً در سطح جونده دندانهای آسیا و در قسمت پشتی دندانهای جلویی است تا کمترین آسیب به ساختار دندان وارد شود.
برداشتن بافت و عصبهای آسیبدیده
پس از ایجاد سوراخ، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای دقیق، بافت پالپ آسیبدیده، عفونی یا مرده را از داخل کانالهای ریشه خارج میکند. این مرحله بسیار مهم است زیرا باقی ماندن هرگونه بافت آلوده میتواند منجر به عفونت مجدد و مشکلات بعدی شود. پس از برداشتن کامل بافت آسیبدیده، دندان از درد و التهاب ناشی از عفونت رها میشود.
ضدعفونیکردن کانال ریشه
بعد از حذف پالپ آسیبدیده، کانالهای ریشه به دقت تمیز و ضدعفونی میشوند. برای این کار، دندانپزشک از محلولهای شستوشوی مخصوص و ابزارهای مکانیکی استفاده میکند تا تمامی باکتریها و ذرات باقیمانده را از بین ببرد. ضدعفونی کردن کانال ریشه بسیار حیاتی است، زیرا عدم پاکسازی کامل میتواند باعث عود عفونت شود و نیاز به درمان مجدد ایجاد کند.

قراردادن ابزار انعطافپذیر مخصوص عصب کشی
در این مرحله، دندانپزشک از ابزارهای نازک و انعطافپذیر به نام فایلهای عصب کشی استفاده میکند تا دیوارههای داخلی کانال را صاف کرده و شکل مناسبی به آنها بدهد. این کار باعث میشود که مواد پرکننده در مراحل بعدی بهدرستی درون کانالها قرار بگیرند و از ورود مجدد باکتریها جلوگیری شود. فایلهای عصب کشی دارای اندازههای مختلفی هستند و بر اساس اندازه کانالهای ریشه، دندانپزشک اندازه مناسب را انتخاب میکند.
پرکردن دندان
پس از شکلدهی و تمیز کردن کانالها، نوبت به پر کردن آنها میرسد. دندانپزشک از مواد مخصوصی مانند گاتا پرکا (نوعی ماده زیستسازگار) برای پر کردن کانالهای ریشه استفاده میکند. این ماده انعطافپذیر است و فضای خالی کانالها را بهطور کامل پر کرده و مانع از نفوذ مجدد باکتریها میشود. گاهی اوقات، همراه با گاتا پرکا، از چسبهای مخصوصی نیز برای افزایش استحکام پرشدگی استفاده میشود.
در صورت نیاز، قرارگیری پست
در برخی موارد که دندان بهشدت تخریب شده است و بخش زیادی از ساختار آن از بین رفته، برای تقویت دندان، یک پست یا میله کوچک داخل کانال قرار داده میشود. این پست به عنوان پایهای برای بازسازی دندان عمل میکند و باعث میشود که ترمیمهای بعدی (مانند پر کردن دندان یا روکش) بهطور محکمتری روی دندان قرار بگیرند. این مرحله برای دندانهایی که دیوارههای آنها ضعیف شده ضروری است.
قراردادن روکش دندان بعد از عصب کشی
پس از اتمام مراحل عصب کشی، دندان معمولاً ضعیفتر از قبل خواهد بود، زیرا پالپ آن خارج شده و ساختار داخلیاش تغییر کرده است. برای جلوگیری از شکستگی و افزایش طول عمر دندان، دندانپزشک ممکن است استفاده از روکش (کراون) را توصیه کند. روکش یک لایه محافظ قوی است که روی دندان قرار میگیرد و از آن در برابر فشارهای جویدن و آسیبهای احتمالی محافظت میکند.

تعداد کانالهای دندانها
تعداد کانالهای ریشه در دندانهای مختلف متفاوت است و این موضوع میتواند بر پیچیدگی درمان عصب کشی تأثیر بگذارد. دندانهای جلویی (ثنایا و نیش) معمولاً دارای یک کانال ریشه هستند، در حالی که دندانهای آسیاب کوچک اغلب دو کانال دارند. از سوی دیگر، دندانهای آسیاب بزرگ، بهویژه دندانهای خلفی، ممکن است سه تا چهار کانال داشته باشند که درمان آنها را دشوارتر میکند.
هرچه تعداد کانالهای یک دندان بیشتر باشد، روند درمان پیچیدهتر و زمانبرتر خواهد شد، زیرا هر کانال باید بهطور دقیق تمیز، ضدعفونی و پر شود. همچنین، برخی از دندانها ممکن است دارای کانالهای مخفی یا انحناهای غیرمعمول باشند که یافتن و درمان آنها به مهارت و تجربه بالای دندانپزشک نیاز دارد. در نتیجه، تعداد و ساختار کانالهای ریشه تأثیر مستقیمی بر مدتزمان و میزان موفقیت درمان عصب کشی دارد.

انواع روشهای عصب کشی
عصب کشی بسته به میزان آسیبدیدگی پالپ و شرایط دندان به روشهای مختلفی انجام میشود. در برخی موارد، درمان با یک روش استاندارد قابل انجام است، اما گاهی به دلیل پیچیدگی شرایط، نیاز به جراحیهای تکمیلی وجود دارد.
درمان غیر جراحی کانال ریشه
این روش رایجترین و استانداردترین نوع عصب کشی است که در آن، دندانپزشک بدون نیاز به جراحی، پالپ عفونی را خارج کرده، کانالهای ریشه را تمیز و ضدعفونی میکند و سپس آنها را با مواد مخصوص پر میکند. این روش در صورتی که کانالهای ریشه قابلدسترسی باشند و عفونت به نواحی اطراف دندان گسترش نیافته باشد، کاملاً مؤثر است.
اپیکواکتومی (جراحی انتهای ریشه)
اگر پس از انجام عصب کشی اولیه، عفونت در نوک ریشه باقی بماند یا مجدداً بازگردد، ممکن است دندانپزشک جراحی اپیکواکتومی را توصیه کند. در این روش، جراح یک برش کوچک در لثه ایجاد کرده، انتهای ریشه آلوده را برمیدارد و محل را با مواد مخصوص پر میکند. این روش معمولاً زمانی انجام میشود که درمان غیر جراحی موفقیتآمیز نبوده باشد.
پالپوتومی و پالپکتومی
پالپوتومی در این روش، تنها بخش آسیبدیده پالپ از داخل دندان خارج میشود و بقیه پالپ سالم باقی میماند. این روش بیشتر در عصب کشی دندان کودکان و دندانهای شیری انجام میشود.
پالپکتومی در این روش، کل پالپ دندان بهطور کامل خارج میشود. این روش معمولاً در دندانهای شیری کودکانی انجام میشود که پالپ آنها بهشدت آسیبدیده یا عفونی شده است.
انتخاب روش مناسب به تشخیص دندانپزشک و میزان آسیبدیدگی دندان بستگی دارد.

نحوه روکش دندان عصب کشی شده
پس از انجام عصب کشی، دندانها به دلیل از دست دادن پالپ و ساختار داخلیشان، شکنندهتر از قبل میشوند. برای جلوگیری از شکستگی و حفظ کارکرد دندان، معمولاً نیاز به روکش است.
دلایل نیاز به روکش
روکش دندان برای محافظت و تقویت ساختار دندان عصب کشی شده ضروری است. دلایل اصلی نیاز به روکش عبارتند از:
- افزایش استحکام و جلوگیری از شکستگی روکش دندان را تقویت میکند و از ترکخوردگی جلوگیری میکند.
- محافظت از دندان در برابر فشارهای جویدن دندان عصب کشی شده ممکن است ضعیف شود و روکش آن را از آسیبهای ناشی از جویدن محافظت میکند.
- بازگرداندن عملکرد و ظاهر طبیعی دندان روکش ظاهر زیبای دندان را بازیابی کرده و کارکرد طبیعی آن را به دندان بازمیگرداند.
مراحل انجام روکش دندان
برای نصب روکش دندان، مراحل مشخصی باید انجام شود که عبارتند از
- تراشیدن و آمادهسازی دندان دندانپزشک دندان را برای نصب روکش آماده میکند.
- قالبگیری از دندان دندانپزشک قالب دقیقی از دندان تهیه میکند تا روکش بهدرستی ساخته شود.
- ساخت روکش در لابراتوار قالب به لابراتوار ارسال میشود و روکش ساخته میشود.
- قرار دادن روکش موقت تا زمان آماده شدن روکش دائمی، یک روکش موقت بر روی دندان قرار میگیرد.
- چسباندن روکش دائمی روی دندان پس از آماده شدن روکش، آن را بر روی دندان ثابت میکنند.
روکش دندان بهعنوان یک راهحل مؤثر، دندان عصب کشی شده را برای مدت زمان طولانی محافظت کرده و عملکرد آن را حفظ میکند.

مراقبتهای قبل از عصب کشی
برای آمادهسازی برای عصب کشی و موفقیت درمان، رعایت چند نکته ضروری است. اولین نکته، رعایت بهداشت دهان و دندان است. مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان به پیشگیری از عفونت کمک میکند.
همچنین، در صورتی که دندانپزشک داروهای خاصی را تجویز کرده باشد، باید به دقت مصرف داروهای تجویزشده را دنبال کنید تا از هرگونه عفونت یا مشکلات احتمالی پیشگیری شود.
قبل از درمان، بهتر است از مصرف الکل و دخانیات خودداری کنید زیرا این مواد میتوانند به روند بهبودی آسیب بزنند و خطر عفونت را افزایش دهند. رعایت این نکات به دندانپزشک کمک میکند تا درمان بهطور مؤثر و بیدردسر انجام شود.
برای کسانی که از اضطراب یا درد حین درمان رنج میبرند، مراجعه به بهترین کلینیک دندانپزشکی با بیهوشی غرب تهران میتواند تجربه درمانی راحت و بدون درد را فراهم کند و روند درمان را برای شما آسانتر نماید.
مراقبتهای پس از عصب کشی
پس از انجام عصب کشی، رعایت مراقبت های بعد از عصب کشی دندان برای حفظ سلامت دندان و جلوگیری از عفونت یا آسیب مجدد ضروری است.
رعایت بهداشت دهان و دندان
پس از درمان، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم به تمیز نگهداشتن دندانها و جلوگیری از عفونت کمک میکند. با این حال، بهتر است در چند روز اول از مسواک زدن نزدیک ناحیه درمان پرهیز کنید تا دندان حساس نشود.
مصرف غذاهای نرم
در مدت زمان پس از درمان، پرهیز از مواد غذایی سفت و چسبنده بسیار مهم است. مواد غذایی نرم و راحت برای جویدن کمک میکنند تا فشار زیادی به دندان درمان شده وارد نشود و از آسیب به آن جلوگیری شود.
استفاده از آب گرم و نمک
برای کاهش التهاب و عفونت احتمالی، میتوانید از آب گرم و نمک برای غرغره کردن استفاده کنید. این محلول طبیعی به ضدعفونی کردن ناحیه کمک میکند و به تسکین درد نیز میپردازد.
پرهیز از فعالیت شدید
برای چند روز پس از درمان، پرهیز از فعالیت شدید مانند ورزشهای سنگین یا هر گونه فعالیت فیزیکی که ممکن است به افزایش درد و خونریزی منجر شود، ضروری است. این کار به بهبودی سریعتر و جلوگیری از عوارض کمک میکند.
رعایت این مراقبتها میتواند به تسریع فرآیند بهبود و حفظ سلامت دندان عصب کشی شده کمک کند.

خطرات و عوارض عصب کشی
عصب کشی بهطور کلی یک درمان ایمن و مؤثر است، اما در برخی موارد ممکن است خطرات و عوارضی رخ دهد. یکی از این مشکلات عفونت پس از درمان است که ممکن است در اثر باقی ماندن باکتریها در کانال ریشه یا عدم ضدعفونی کامل ایجاد شود.
یکی دیگر از عوارض ممکن، شکستگی دندان عصب کشی شده است. دندان پس از عصب کشی ممکن است ضعیف شود و در معرض ترک یا شکستگی قرار گیرد، بهویژه اگر روکش روی آن قرار نگرفته باشد.
همچنین، ممکن است در دوران بهبودی درد و التهاب موقتی بهوجود آید که معمولاً با مسکنهای ساده قابل مدیریت است. برای جلو گیری از خطرات و عوارض احتمالی پیشنهاد ما مراجعه به بهترین متخصص عصب کشی غرب تهران است تا این اسیب ها به کمترین میزان ممکن برسد.
در برخی موارد نادر، دندان ممکن است نیاز به درمان مجدد پیدا کند. این امر معمولاً به دلیل عدم پاکسازی کامل کانالها یا پیشرفت عفونت است. رعایت مراقبتهای پس از درمان به کاهش این عوارض کمک میکند.
اگر نیاز به درمان عصب کشی پیچیدهتر یا درمانهای تکمیلی دارید، بهتر است به درمان ریشه تخصصی غرب تهران مراجعه کنید، جایی که دندانپزشکان متخصص با مهارت بالا میتوانند درمانهای دقیق و موفقیتآمیزی را انجام دهند.
هزینه عصب کشی دندان و درمان ریشه در کلینیک دیان
درمان ریشه بدون ترمیم | هزینه (تومان) |
پالپوتومی اورژانس دندان دائمی | 2.000.000 |
درمان ریشه یک کانال | 2.500.000 |
درمان ریشه دو کانال | 3.500.000 |
درمان ریشه سه کانال | 4.000.000 |
درمان ریشه چهار کانال | 5.000.000 |
هیپو هر کانال | 500.000 |
اپکسوژنز هر دندان | 4.000.000 |
اپکسیفیکاسیون هر کانال | 2.500.000 |
MTA هر کانال | 1.000.000 |
هزینه درمان ریشه مجدد و درمان ریشه تخصصی
درمان مجدد ریشه تخصصی بدون ترمیم | هزینه (تومان) |
درمان مجدد ریشه یک کانال | 3.000.000 |
درمان مجدد ریشه دو کانال | 4.000.000 |
درمان مجدد ریشه سه کانال | 5.000.000 |
درمان مجدد ریشه چهار کانال | 6.000.000 |
خارج کردن پست داخل کانال | 1.500.000 |
تراش از روی کراون یا خارج کردن کراون | 1.000.000 |
کاربرد داروی داخل کانال هیدروکسید کلسیم | 1.000.000 |